Het begin van een nieuw jaar nodigt natuurlijk uit om aan iets nieuws te beginnen. Bijvoorbeeld een cursus Creatief Schrijven. Laat ik nou de stoute schoenen hebben aangetrokken en een cursus te starten aan het begin van 2022*…
Tijdens 7 cursusavonden neem ik je mee aan de hand langs allerlei vormen van verhalend schrijven en poëziegenres. Leuk, laagdrempelig en leerzaam.
Je zult tijdens de lessen zelf veel schrijven, maar soms is het nodig om thuis je werk nog even bij te schaven.
Als docent voorzie ik je van feedback, maar als cursist geef je ook feedback aan anderen en spreken we over wat wel of niet goed werkt in een tekst.
Praktische zaken m.b.t. de cursus:
locatie: Kampweg 2 te Bunnik
tijd: 19:45 – 22:15 uur
data: 13 – 20 – 27 januari & 3 – 10 – 17 – 24 februari 2022
deelnemers*: minimaal 5 en maximaal 10 deelnemers
kosten: €280 (vrij van btw) inclusief koffie, thee, koeken en een boel inspiratie
SCHRIJF JE MEE?
Het worden fijne, interessante, sfeervolle avonden in een prachtige oude boerderij aan de rand van Bunnik.
Meld je aan door een mail te sturen naar mail@demanmetdepen.nl of neem op een andere manier contact met me op als je vragen over de cursus hebt…
kijk ook op www.schrijvenonline.org voor andere
schrijfwedstrijden of -activiteiten
De zomer van 2021 was er zeker eentje om over naar huis te schrijven.
De diversiteit van de opdrachten is iets wat me enorm aantrekt in mijn werk als de Man met de Pen.
Een bescheiden terugblik:
1: #voetbalflarf
De #voetbalflarf was een vrijwel onbekend fenomeen in de wereld van de sociale media, maar door Kila van der Starre en mijzelf is dat veranderd. Op verschillende radiostations (in Nederland én België) en op allerlei websites is er aandacht besteed aan de #voetbalflarf (wil je weten wat een #voetbalflarf überhaupt is, klik dan hier of neus eens lekker rond op Instagram).
Kila en ik waren te gast bij NPO Radio 1 om over het fenomeen te praten én ik mocht op de Belgische radio vertellen hoe prachtig het is om #voetbalflarf te schrijven:
audiofragment van mijn optreden in het programma We Zijn Er Bijna op de Vlaamse radio.
Voor een overzicht van alle plekken waar er aandacht aan de #voetbalflarf is besteed, klik hier.
Een #voetbalflarf door Kila van der Starre:
Een #voetbalflarf bij de wedstrijd Portugal – Frankrijk door mijzelf geschreven:
2: zomerschool
De zomerscholen voor de basisschoolkinderen in Nederland worden steeds populairder. Vaak worden de kinderen vermaakt en bijgeschoold met een combinatie van “schoolse vakken” (zoals rekenen en taal) en creatieve programma’s.
Voor Noordje in Amsterdam en ZIMIHC in Utrecht mocht ik meewerken aan de zomerschool van 2021. Uiteraard gebruikte ik creatief schrijven als middel om aan de slag te gaan met taal in het algemeen en klank, ritme, spel en plezier in het bijzonder. Ik stond kortom ook tijdens de zomervakantie gewoon voor de klas en werkte met de kinderen en collega’s toe naar een fraaie eindpresentatie.
3: sneldichten
In opdracht van De Jonge Balie Den Haag mocht ik voor de tweede keer aanwezig zijn bij het slotdiner van de Sluitingszittingsdagen. Hiermee wordt traditioneel het juridische jaar afgesloten.
Ondanks de geldende coronarestricties heb ik een groot aantal gedichten op maat kunnen schrijven voor de aanwezige advocaten, rechters en meesters.
De ter plekke geschreven gedichten namen de aanwezigen mee naar huis en hopelijk houden ze heel lang de herinnering levend aan een prachtige zomeravond in het Marriott Hotel in Den Haag.
Het is bijna niet te geloven, maar het EK Voetbal voor Mannen komt er echt aan deze zomer (11 juni tot en met 11 juli 2021)!
Kila van der Starre en ik zijn allebei fan van wat wij ‘voetbalflarf’ noemen: een voetbalwedstrijd op tv kijken, zinnen en zinsdelen van het commentaar noteren en daarna (zonder zelf iets toe te voegen) de fragmenten samenvoegen tot een gedicht. Deze zomer kunnen we dit weer live gaan doen tijdens de EK-wedstrijden. Flarf je mee?
Kila en ik plaatsten de afgelopen jaren tijdens EK’s en WK’s oproepen op Facebook en Instagram over voetbalflarf en daar kregen we veel enthousiaste reacties op. Velen flarften mee. Hieronder vind je ter illustratie twee van de resultaten (maar er bestaan er dus veel meer en ook heel wat betere).
We gaan tijdens het EK Voetbal Mannen 2021 het voetbalflarfen wat groter aanpakken. We gaan namelijk massaal mensen oproepen om mee te flarfen. Het radioprogramma De Taalstaat is al een partner in het project, daar komen we 12 juni 2021 vertellen over het fenomeen, en het literaire voetbaltijdschrift Hard grasheeft eerder al een oproep geplaatst in hun tijdschrift.
Iedereen die wil, kan heel simpel meedoen door hun voetbalflarfgedicht op welk sociaal medium dan ook te delen met de hashtag #voetbalflarf
Doe je mee? Dit zijn de regels:
Je schrijft een gedicht dat enkel bestaat uit zinnen en zinsdelen die de voetbalcommentator(en) uitspreekt/uitspreken
Je mag dus niets zelf toevoegen ❌
Je mag wel knippen, plakken en schuiven ✂️
Je mag zelf weten op welke zender je kijkt
Als je het leuk vindt: plaats het resultaat op jouw social media en voeg de hashtag #voetbalflarf toe
Nog even dit: wij hanteren een brede definitie van flarf, die verder gaat dan enkel ‘poëzie gemaakt met zoekresultaten van Google’ (zie ook deze uitleg). Wellicht is de term readymade toepasselijker, maar flarf is zo’n geweldig woord 🙂
Heb je een vraag over voetbalflarf? Stuur ons een bericht via Facebook of Instagram, of stuur een mailtje naar kilastarre@gmail.com of mail@demanmetdepen.nl.
Hieronder zie je het eerste deel van het speelschema, zodat je precies weet wanneer je met pen en papier voor de tv moet gaan zitten! De eerste wedstrijd is op 11 juni om 21:00 uur. Nederland speelt voor het eerst op 13 juni om 21:00 uur.
Hieronder vind je twee voorbeelden van voetbalflarf.
NIET ONGEVAARLIJK (Frankrijk tegen België, halve finale WK Voetbal, 10 juli 2018)
De trouwe luitenant,
hij is rustiger geworden.
Hij heeft een computer
in zijn hoofd zitten,
een externe harde schijf,
die kan niet alleen lopen.
De drukte neemt toe,
iedereen wijst.
De stress neemt toe,
hij hoort het suizen,
ingesloten, moeilijk.
Dan gaat ‘ie zwerven,
rustig schuiven,
even contact zoeken.
Ze proberen tussen de lijnen te lopen,
even knijpen naar een kant,
maar er is weinig ruimte,
zwervend door het veld,
terug om de bal te voelen.
Door: Kila van der Starre
DE HOEK WAAR NIEMAND IS (Nieuw-Zeeland tegen Nederland, WK voetbal, 11 juni 2019)
De jacht is geopend
met zwaaiende armen.
De totale rust
ineens
ergens in een stoffig archief weggelegd.
Ze houdt even in,
wachtend op dat ene moment.
Zoeken,
puzzelen,
opnieuw organiseren.
De hoek in waar niemand meer is.
Er komen ruimtes.
Dan slaat de twijfel toe,
duidelijk herkenbaar.
Op zoek naar wie?
Voor de 25e editie van de Willem Wilmink Dichtwedstrijd stuurde ik een gedicht in. De verplichte regel die erin moest zitten was “jij komt bij me binnen”.
Dit jaar werd de prijsuitreiking online gedaan en zaten alle genomineerden dus in spanning achter hun computer. Klik hier om de volledige prijsuitreiking te bekijken en alle winnende gedichten te beluisteren.
Met het gedicht Langs de Lek won ik de 3e prijs. Uiteraard ben ik daar zeer tevreden mee, maar volgend jaar doe ik natuurlijk weer mee voor de 1e plek.
Langs de Lek
en jij komt bij me binnen. Ach, ik ken het ritueel: je schoenen naast het rekje, je jas, de sleutels op het vaste plekje, een zoethoutthee door twee handen omklemd.
Je stem staat gloeiend in mijn ziel geprent. Wanneer je lacht dan danst dat moedervlekje. Maar als ik knipper of koud ril vertrek je zo plotseling als je gekomen bent.
Laatst liep ik met Mathilde langs de Lek waar ze verwilderd langs de oever rende; blaffend, rollend in het natte gras,
totdat ze plots bedaarde, op die plek, jij weet wel waar, alsof ook zij herkende hoe stil en diep het zijn geworden was.
Tijdens het uitreiken van de bul aan Groningse geneeskundestudenten las de kersverse dokter Lauren Vegter een gedicht van mijn hand voor.
Haar reis van eerstejaars student tot volwaardig basisarts stond centraal in de tekst en ze mocht het namens alle geslaagde studenten voordragen in de prachtige A-kerk in Groningen.
Hieronder een filmpje van haar vlekkeloze voordracht:
Bij StayOkay in Utrecht Centrum (aan de Neude) staat sinds kort een sigarettenautomaat.
Daarin bevinden zich Pakjes Kunst: werken gemaakt door lokale kunstenaars die je voor slechts €4 uit de automaat kan trekken.
Ook ik, de Man met de Pen, heb unieke gedichten aangeleverd die in de Pakjes Kunst verstopt zitten.
Erg leuk om er eens langs te wandelen en jouw kunst te pakken!
IT staat voor informatietechnologie en dus ben je dolblij dat het wordt afgekort tot slechts twee letters.
In september kwamen de IT’ers en architecten van NS tezamen om van elkaar te leren en hun toekomstvisies te presenteren.
Dit gebeurde op het hoofdkantoor van de NS te Utrecht.
Ik, De Man met de Pen, heb niet echt veel kaas gegeten van IT, linked data, artificial intelligence en open source information, maar toch schreef ik een vers met een frisse kijk op de zaak (zie hieronder).
Aan het eind van de middag droeg ik het gedicht voor en werd de informatieve, technologische dag poëtisch samengevat.
Bent u ook op zoek naar een sneldichter, wrap-up-dichter of evenementendichter?
Neem contact met me op en ik leg graag uit wat ik voor u kan doen.
Schrijven in de (model)treinDe arena waarin de voordracht plaatsvond
Alle lof en een beetje confetti
Als doodnormale woon-werk-reiziger
denk ik natuurlijk nooit echt aan IT.
Ik denk alleen: “de trein wordt prijziger
en kom ik wel op tijd van A naar B,”
maar ondanks doorsnee treinforenzenzorgen
voel ik mij door u allen diep geraakt:
bij u voel ik me digitaal geborgen,
omdat u mij steeds virtueel bewaakt.
Bedankt dat van mijn NS spoorwegritten
de bulk big data nooit is uitgelekt;
de keren dat ik eerste klas ging zitten,
de keren dat ik niet heb uitgecheckt.
Weet dat ik als klant nooit meer zal kiezen
voor een ánder soort mobiliteit.
Nee, mij zult u als klant echt nooit verliezen,
zolang de trein op tijd en veilig rijdt.
Ja, ik (de reiziger) groei in getale;
het volk dat haastig tussen treinen rent
en zwetend poogt de aansluiting te halen
neemt toe in twintig jaar met 40%.
Vandaar ook dat u hier nu samen bent;
voor toekomstvisie, architectenlessen
én opdat u aan het credo went:
alleen samen kom je tot successen.
Technologieën en de klantervaring,
u krijgt het allemaal soms op uw bord,
de wissels tussen geldstroom en besparing,
het vaste feit dat alles anders wordt.
Van duct tape tot de nieuwste integraties,
hoe álles steeds maar digitaliseert.
Knooppuntplanning, linked data revelaties,
het heeft u, naar ik hoop, geïnspireerd.
Nu kamp ik nog, als doodnormale dichter,
met een besef dat me nogal ontzet
en tegelijk maakt het m’n leven lichter,
want u komt dagelijks voor mij uit bed.
U zet dag in dag uit vrij vroeg de wekker
opdat ík, die graag uit treinen staart,
een doorgewinterd OV-chipkaart-checker,
mijn reis als soepel en plezant ervaar.
Maar goed, u hoorde architectenvisies
(de bruggenbouwers van proces naar mens),
maar nu zet ik uiteen met veel precisie
wat ik, uw reiziger, ten diepste wens:
dat u zo zalig aan IT blijft werken,
aan elke app, model, aan elk proces,
en dat de reizgers er niks van merken,
want dan boekt u een ongekend succes…
…én ik wens, wanneer ik jarig ben
(indien ik op die dag ben ingecheckt),
dat ik, terwijl ik naar mijn treintje ren,
dan onder de confetti wordt bedekt.
Jaarlijks wordt de MT 500 bepaald. De lijst van bedrijven met de beste reputatie.
Dit jaar vond de bijeenkomst waarbij de lijst bekend wordt gemaakt plaats bij HoogtIJ: het dak van Amsterdam.
Ik mocht daar als sneldichter bij aanwezig zijn en luisterde onder andere naar de woorden van Henk Volberda, de samensteller van de MT 500.
Aan de hand van zijn woorden en extra input van de aanwezigen ging ik aan de slag en presenteerde ik het gedicht met als thema reputatie na afloop; uitkijkend over de stad en de ondergaande zon.
MT 500
Hier sta ik tussen, niemand uitgezonderd, Next Generation Leadership bedrijven
terwijl ik slechts een vlot gedicht kan schrijven.
Toch mik ik volgend jaar op de top honderd.
Van u valt er een hele hoop te leren;
u weet exact wat reputatie is
en wat een goede klantrelatie is,
waarin wél en níet te investeren.
Maar eerst: hoe kan je reputatie meten?
Daar leerde ons professor Volberda:
“het zijn een hoop Excel-sheets, algebra.
Die laten elke wetenschapper weten.”
Zo gaat het bij gemeten reputatie
om blijvende werkgeversexcellentie,
klantgerichtheid, impact, efficiëntie,
om dynamiek, verbinding, innovatie.
Maar volgens u hier samen aan de dis
gaat het vooral om stakeholdersvertrouwen,
want daarmee kun je aan je merk gaan bouwen
totdat die niet meer weg te denken is.
Ik zag een tekening van een centaur.
Ook rees de vraag (al klinkt het wellicht sceptisch):
is reputatie écht of slechts perceptie?
En kan een reputatie je benauwen?
Veel hulde voor wie in de prijzen viel:
Google, Booking, BMW, NS,
De Efteling op vijf, Ahold op zes,
BAM vier, Shell drie, op twee staat Tata Steel.
De winnaar van dit reputatiespel
is Peter Wennink en al zijn consorten
die zich op werktuigbouwmachines storten.
U weet het al, het is ASML.
Wat nu komt klinkt allicht als een cliché:
voor mij heeft u echt allemaal gewonnen.
De tafelschikking, het diner, de zon en
ook het uitzicht hier zit best wel mee.
Tot slot een laatste raad aan u gericht:
het gaat om consistente revelatie
in woord en daad, dát leidt tot reputatie
(in die zin lijkt het best op een gedicht).
Tijdens het VNG congres 2019 in Barneveld zat ik in de stand van Leeuwendaal als sneldichter.
Aan een statig bureau ontving ik de gasten (vooral wethouders, secretarissen en burgemeesters) en dichtte ik op aanvraag over o.a. Lelystad, Sittard-Geleen, Leiderdorp, Raalte, Smallingerland en Brielle (zie voorbeeld hieronder).
De gedichten werden persoonlijk door mij op de typemachine uitgewerkt en werden later op groot scherm geprojecteerd. Geregeld werden er foto’s gemaakt van de gedichten en werden ze gedeeld op social media en in whatsappgroepen.
Zoekt u ook een sneldichter voor uw congres, evenement, personeelsdag of jubileum?
Neem contact met me op en we bespreken de mogelijkheden.
Brielle
Brielle, onze eersteling der vrijheid, hier werd ooit onze natiestaat gesticht. Een vestingstad, haast ouder dan de ijstijd, met fraaie monumenten ingericht.
Men heeft er oog voor leven en cultuur, maar ook voor Geuzenstrijden ooit gestreden. Men gaat voor haar bewoners door het vuur. De sfeer van toen, maar in een lijst van heden.
Voor Regieorgaan SIA (onderdeel van NWO) mocht ik op 21 mei 2019 een snelgedicht schrijven tijdens hun feestelijke lenteborrel bij Villa Jongerius te Utrecht.
Alle relaties en partners van SIA waren indien mogelijk aanwezig en hoorden over de successen van het afgelopen jaar en de plannen voor de komende jaren.
Aan mij de taak de sfeer, de verhalen, de herinneringen en de ambities in een gedicht te vatten dat ik aan het eind van de borrel voordroeg.
Uiteindelijk werd het een gedicht met als inspiratiebron een woord dat ik verkeerd verstond…
Verbinding
(geschreven en voorgedragen tijdens de lenteborrel van Regieorgaan SIA op 21 mei 2019)
Hier sta ik, de in taal verdwaalde dichter,
ontdaan door al uw prachtige jargon.
Toen Richard het woord postdocs tot me richtte
en ik in plaats daarvan polsstok verstond,
zag ik de polsstokspringers zwierig zweven
en kundig landen op een dikke mat.
Straks blijkt dat een verkeerd verstaan gegeven
toch een kern van waarheid in zich had,
want u hier nu present uit topsectoren,
financiers, collegiale maten,
ministeries en ook wat lectoren,
u hoef ik simpelweg niet bij te praten
over SIA’s uiterst nobel streven
te zorgen voor gedegen onderzoek.
Ze brengen plannen financieel tot leven
en staan daarin als zeer bekwaam te boek,
want alle mensen die ik hoorde, sprak
(ontwerpers, Science 2 Change of Naturalis)
ontwikkelden voor SIA toch een zwak
vanwege hoe doortastend hun verhaal is.
Er waren veel trotsmakende successen,
ik noem hier Atlas, Gochem, Sprong en Raak,
maar SIA’s dorst is nauwelijks écht te lessen:
er is iets vooruitstrevends in de maak,
daar zal ik mij nu verder niet aan branden,
(u ziet het wel in ’t strategieplan staan)
want ik zie steeds die polsstokspringers landen
waar ik met dit gedicht juist heen wil gaan.
Al klinkt het wat simplistisch of ironisch:
de polsstokspringer is de metafoor
voor u, hetzij Marxistisch of Platonisch,
want u staat het waarschijnlijkere voor,
het betere, het iets meer opgeschoonde
en SIA is flexibel als die stok
die uw idee met geld of hulp beloonde,
uw praktisch onderzoek de grond uit trok.
Vervolg nu uw gesprek en doe uw ding.
Wellicht komt u nog tot een nieuwe vinding
of klets wat over polsstokhooggespring,
het maakt niet uit… het gaat hier om verbinding.
Op 21 maart 2019 vond in het prachtige Fort de Batterijen een mini-congres plaats met als thema: laaggeletterdheid. Dit congres werd georganiseerd door de bibliotheek Lek & IJssel en was bedoeld voor allerlei vrijwilligers en beroepsgroepen die met laaggeletterdheid in aanraking (kunnen) komen.
Ik, de Man met de Pen, was aanwezig om de sprekers te horen, de paneldiscussie mee te maken en om enkele workshops bij te wonen. Vervolgens ging ik ijverig aan de slag met het gedicht dat ik aan het eind van de dag ten gehore zou brengen.
Het was een behoorlijke uitdaging om van de variatie aan sprekers en informatie één geheel te maken. Tot het laatste moment ben ik blijven schrijven om het gedicht beter te maken en uiteindelijk was de voordracht een succes, waarbij iedereen doodstil luisterde naar mijn in woorden gegoten afsluiting van de bijeenkomst.
*Met veel dank aan Anne Rutten van de bibliotheek Lek & IJssel die op het idee kwam mij in te zetten als slotakkoord.
Bij deze het gedicht dat ik schreef:
Eén team, één taak
Wellicht ironisch dat ik hier al dichtend
een versje voordraag voor de aardigheid
doorspekt van rijm en soms taalvaardigheid
en dat ik me daarmee vooral zal richten
tot mensen die verenigd en tezamen
zich prima kunnen redden met de taal
en dat zelfs kunnen duiden als “normaal”.
Je hoeft je voor de taal toch niet te schamen!?
Om nu als jonge Irma voort te spreken:
ze las de bijbel spellend, woord voor woord,
en zo drong plots haar blindheid tot haar door
en zij stond niet alleen in haar gebreken,
want slechts in deze kleine regio
zijn 15.000 mensen laaggeletterd.
Ze voelen zich qua taal allicht ontredderd,
praktijkvoorbeelden zijn er legio:
een kind dat in de bieb slechts onrust vindt,
een man die zich verliest in zijn papieren,
gemeentebrieven, aanvraagformulieren,
de vrouw die nooit meer voorleest aan haar kind.
Zo kom je bij de vraag die brandt en prangt
van hoe je dit probleem kan signaleren
en of het tij nog tijdig valt te keren?
Hoe weet je wat de kwaal van jou verlangt?
Ja, waar we sowieso voor moeten waken
is steunen op het huidige succes
van taalcafés en van voorleesexpress
en talig zieke brieven beter maken,
want tevens blijkt het niet erg overbodig
te werken aan relatie, veiligheid
en óók te leren van diversiteit;
misschien heeft ieder mens een klantreis nodig.
Van wethouder tot vrouw aan het loket,
ze gaan als pas geoliede machines
op zoek naar hulp in tal van disciplines,
opdat het vangnet breed wordt ingebed.
En dan (alsof het niet complex genoeg is)
komt Jozef met zijn arme vader aan
die bij een U steeds Utrecht kan zien staan,
voor wie dus autorijden zelfs gezwoeg is.
Dus zo wordt laaggeletterdheid een kwaal
die ook veel met cultuur te maken heeft,
met normen, waarden, hoe je handjes geeft.
Het gaat dus niet alleen maar over taal.
Nu rest de schone taak, aan u gericht,
voor dit probleem een oplossing te vinden
en als één team de krachten te verbinden,
zoals de woorden in een eindgedicht.
Op Valentijnsdag 2019 was ik, de Man met de Pen, present bij Restaurant Jansz. aan de Reestraat in Amsterdam. Uiteraard was de sfeer in het restaurant geheel afgestemd op de liefde: kaarslicht, een verleidelijk valentijnsmenu en tafeltjes voor twee. Daarnaast was er dus een sneldichter aanwezig om de tortelduiven te voorzien in verliefdheidsverzen.
Zo schreef ik o.a. voor Ramona & Max, Sylvana & James, Evan & Ashley, Pavel & Yagnur, Alexandra & Stefan, Angelique & Frank, Manon & Bob, Djessie & Elroy, Bettine & Alex, Andrew & Kate, Daphne & Gonzalo en Janice & Arthur. Ik ging met de stellen in gesprek, schreef een vers voor ze en droeg het direct daarna voor aan tafel. De reacties waren even lovend als hartverwarmend.
De liefde hing dus niet alleen in de lucht; het stond zwart op wit.
Liefdesgedicht (voor de koks van Jansz. Restaurant):
Zoals de dichter in zijn woorden woont (in taal, rijm, klank en ritme komt hij thuis), zo heeft de kok zijn eigen toevluchtsoord in potten, pannen, garde en fornuis.
Vandaar dat ik voor deze Valentijn de keuken tot mijn secret lover vraag, want ook al ben ik zot van woord en inkt; de dichtersliefde gaat óók door de maag.
